ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

«ΨΩΜΙ και ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ»

Έχουν περάσει 110 χρόνια από την ημέρα που 20.000 εργάτριες ξεχύθηκαν στους δρόμους της Νέας Υόρκης φωνάζοντας το σύνθημα «ΨΩΜΙ και ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ». Ήταν το σύνθημα που, μέσα σε δύο λέξεις, ζωγράφισε την εικόνα της σύγχρονης γυναίκας του 20^ου αιώνα. «ΨΩΜΙ», δηλαδή δουλειά, περηφάνια, αξιοπρέπεια. «ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ», δηλαδή σεβασμός, συντροφικότητα, υποστήριξη στους πολλαπλούς ρόλους. Δύο λέξεις που ενώνουν, διαχρονικά, τους δύο πυλώνες της ύπαρξης κάθε ανθρώπου, τον κοινωνικό και τον προσωπικό.

Η ιστορία των αγώνων των εργατριών ξεκινά στα μέσα του 19^ου αιώνα, την εποχή που στις ανατολικές ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών ξεβράζονται οι καραβιές των μεταναστών της Γηραιάς Ηπείρου, ψάχνοντας για ένα καλύτερο μέλλον. Η Νέα Υόρκη, η εμπορική πύλη των ΗΠΑ, σφύζει από κόσμο. Η κλωστοϋφαντουργία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της βιομηχανίας. Η πλειοψηφία των γυναικών και των παιδιών δουλεύουν από  το πρωί μέχρι το βράδυ σε συνθήκες που απειλούν την υγεία και τη ζωή τους. Οι δυσκολίες αθροίζονται, το καλύτερο αύριο που ονειρεύονταν οι μετανάστες πνίγεται στα γρανάζια των μηχανών. Μέχρι που φτάνει η 8^η Μαρτίου του 1857. Οι γυναίκες δεν θέλουν να υπομείνουν άλλο. Απεργούν και διαδηλώνουν, όμως βρίσκονται αντιμέτωπες με την αστυνομική βία. Η κινητοποίησή τους καταστέλλεται γρήγορα, αλλά ο παλμός τους έχει αλλάξει ρυθμό. Δύο χρόνια μετά οργανώνουν το πρώτο δικό τους εργατικό σωματείο και οι αγώνες τους είναι ολοένα και πιο συχνοί.

Μισό αιώνα αργότερα, στις 8 Μαρτίου 1908 κατεβαίνουν ξανά στους δρόμους. Αυτή τη φορά είναι οι κόρες τους, είναι οι εγγονές τους, είναι οι καινούριες φουρνιές που ταΐζουν με ανθρώπους την οικονομική ανάπτυξη. Στους δρόμους της Νέας Υόρκης ξεχύνονται 20.000 κορίτσια, τα περισσότερα είναι μικρότερα από είκοσι χρονών. Διαδηλώνουν, απεργούν, απαιτούν και καταφέρνουν πολλά. Η απεργία τους διαρκεί 13 εβδομάδες αλλά οι κινητοποιήσεις τους είναι συνεχείς και καταλήγουν σε καθολικές υπογραφές συλλογικών συμβάσεων.

Λίγο αργότερα το 1910 η Κλάρα Τσέτκιν προτείνει στη Συνδιάσκεψη Σοσιαλιστριών Γυναικών, στην Κοπεγχάγη να τιμηθούν οι ιστορικές διαδηλώσεις των αμερικανίδων εργατριών κατοχυρώνοντας την 8^η Μαρτίου ως ημέρα τιμής για εκείνες.

Εκείνες οι εργάτριες διεκδίκησαν ίσες αμοιβές για ίση εργασία με τους συναδέλφους τους, διεκδίκησαν δικαίωμα ψήφου, μείωση των ωρών εργασίας με στόχο να δουλεύουν 10 ώρες την ημέρα, προστάτευσαν, μέσα από τη δική τους κινητοποίηση, τα παιδιά ολόκληρης της κοινωνίας απαιτώντας την κατάργηση της παιδικής εργασίας στα εργοστάσια και στις βαριές χειρονακτικές δουλειές και  υπερασπίστηκαν ως μητέρες, ως σύντροφοι, ως εργάτριες το σύνολο της κοινωνίας τους απαιτώντας δικαιοσύνη και ειρήνη.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του '60 αναζωογόνησε τη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας, που από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων. Όμως ο πολιτικός χαρακτήρας της μέρας, όσο και αν αφιερώνεται στις γυναίκες, μας ενώνει όλους αφού  υπερασπίζεται τις αρχές της κοινωνικής και πολιτικής ελευθερίας, των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων και τελικά  της  ίδιας μας την ύπαρξη.

Η γυναίκα δεν έπαψε ποτέ να είναι σύμβολο αγώνα

Μέσα στα γυναικεία χέρια, φωλιάζουν όλες οι φωνές των γυναικών, όλων των χρωμάτων, όλων των θρησκειών, όλων των αιώνων. Μέσα σ’ αυτά τα χέρια αποκοιμιόνται τα βρέφη. Μέσα στα μαλλιά της γυναίκας κρύβονται οι μυρωδιές του σπιτιού. Πάνω στη φούστα της γαντζώνονται τα παιδιά για να μη χάσουν το δρόμο.

 Μπροστά σε γυναικείες μορφές στέκονται, εδώ και αιώνες, οι πιστοί για να προσευχηθούν. Άλλοτε γονάτιζαν μπροστά στην ξέστηθη θεά της καρποφόρας άνοιξης. Άλλοτε της φορούσαν μαντήλι και την έκαναν Αγία.

Αλλού έγινε άγαλμα και αλλού πίνακας ζωγραφικής που μαρτυρούσε τα πάθη των λαών, τις οδύνες των ανθρώπων, τις αγωνίες και τις ελπίδες τους. Άλλοτε ενέπνευσε μεγάλους κοινωνικούς αγώνες και απεικονίστηκε ως Μασσαλιώτιδα, ενώ άλλοτε φωτογραφήθηκε με το όπλο στο χέρι να υπερασπίζεται τα ιερά της. Όπως και αν έχει αποτυπωθεί μέσα στους αιώνες, η γυναίκα δεν έπαψε ποτέ να είναι σύμβολο αγώνα, καθημερινής προσπάθειας και ανθρωπιάς.

Αυτή η γυναίκα τιμάται κάθε χρόνο, στις 8 Μαρτίου.   

8 ΜΑΡΤΗ 2018

ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΡΟΔΟΠΗΣ

[δανεισμένα αποσπάσματα  από το κείμενο της Σοφίας Χουδαλάκη  «ΨΩΜΙ και ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ – Η γυναίκα δεν έπαψε ποτέ να είναι σύμβολο αγώνα»  που δημοσιεύτηκε στον ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟ το 2017]